любоў ⁽³⁶⁾

Калі заўтра паміраць
Пра што б я вам хацеў сказаць

Пра любоў, пра дабрыню
Што пакроюць цемру ўсю

Добрым быць, любіць, абняць
Прыгажосць сабой успрымаць

Што ж яшчэ?
Няма сябры!
Усё астатняе панты...

Чарговы раз углядаюся ў свае пачуцці.

Адчуваю як (закон, правілы, мантры, аўтаматычныя дзеянні) уплываюць на сэнсы. Як сэнсы дэградуюць да звычак. Як калектыўнае, руйнуе індывідуальнае. Паспрабую ўявіць як было 2 тысячы год таму. Калі людзі спрабавалі сказаць адзін аднаму пра тое, што Іісус Хрыстос ажыў пасля смерці. Можна было праслыць ідыётам, убачыць шчырае здзіўленне і недавер з боку слухача. Перад тым як сказаць, раз 100 узважыш, ці варта.

Ну і галоўнае пытанне, якое можа зруйнаваць усё, што ў тыя часы, што ў сённяшнія: "А мне, што з таго?".

І вось сапраўды, у сённяшніх вітаннях адзін аднаго "Хрыстос Уваскрэс! Сапраўды Уваскрэс!" людзі не адказваюць на галоўнае пытанне: "А мне што з таго?", "Ці гэта ўвогуле мяне датычыцца?", "Калі Ўваскрэс, то што?", "Калі не Ўваскрэс, то што?".

Вось з нейкімі такімі думкамі ўваходжу ў свята Уваскрэсення Іісуса Хрыста.

- - - 

Праз 5 гадзін...

- - - 

Навошта Богу спатрэбілася Ўваскрасаць?

Ведаеце, школьныя тэолагі ўсё расклалі па палічках, звязаўшы прыход Іісуса Хрыста, Яго смерць і уваскрэсенне ў чарговы закон. Падпарадкаваўшы ўсё нейкім правілам, метафізіцы і г.д.

А я дазволю сабе, выказаць мае вольныя думкі на гэты конт.

Зайду з некаторай адлегласці. Ці сустракалі вы людзей, якія імкнуцца не ўступаць ва ўзаемаадносіны, каб не пакутаваць ад расставання? Я сустракаў. Да я і сам лаўлю сябе на думках аб смерці ў самыя пяшчотныя моманты жыцця, калі любоў да Дашы пранікае ўсяго мяне. Калі бачу штосьці неверагодна прыгожае і павольна дыхаю. Гэтая думка пра смерць, як пра расставанне з усім тым, што табе так палюбілася. Яна спыняе жаданне любіць, прытупляе адчуванне прыгожага. Нібы абараняе мяне ад расчаравання і болю які прыйдзе са смерцю і расставаннем.

І вось прыйшоў Іісус і жыў жыццё на зямлі, і памёр і Ўваскрэс! І працягнуў тую любоў, якую пачаў. Любоў не зруйнавалася! Законы прыроды трохі пакалашмаціла, а любоў засталася!

Сёння, для меня ўваскрасенне Іісуса, гэта дазвол - любіць да канца.

Любіць, маючы надзею, на тое, што расставанне з любімымі будзе частковым, а не канчатковым.

Віншую вас з Уваскрасеннем Іісуса і надзеяй на нашае асабістае ўваскрасенне!

У мяне тут невялічкія разважанні пра Іісуса Хрыста, і як Евангельская аповесць змяніла маё ўспрыманне жыцця.

Я разумею, што жыў па правілах закону даволі доўга. І правілы гэтыя заўсёды казалі пра асуджэнне. Толькі дасканалы, мог пазбегнуць асуджэння. Калі ты парушаеш Закон, то ты вінаваты. Страх перад законам, страх памылкі, жыццё вымяраецца бяздзейнасцю. Выйсце з гэтага стану - смерць. Няма чалавека - няма памылак. Няма чалавека - няма парушэння закону.
А хто той сверхчалавек, які імкнецца не парушаць і не парушае?
На мой погляд - фанатык, прагматычны ідэаліст. Чалавек які ў аснове свайго жыцця паставіў адно адзінае жаданне - не памыляцца і не быць асуджаным. Вось пішу зараз і ў мяне дрыжыкі па целу. Так я імкнуўся жыць, такія рэакцыі і патэрны паводзін выпрацоўваў унутры сябе.

Альтэрнатыва, якую прынёс для мяне Іісус Хрыстос:
Будзьце вольныя ад граху, хопіць ставіць яго на першае месца. Калі вока ваша толькі на гэты грэх і глядзіць - то гэтым і напаўняецца ўсё вашае жыццё.
І вось Іісус ходзіць па зямлі, размаўляе з "грэшнікамі", не звяртаючы ўвагі на іх грахі. Не дзелячы людзей па гэтаму крытэрыю. Ён нібы кажа - гэта не важна. Не гэта ёсць самім жыццём. Ён кажа Любіце. Ён Любіць.

І ў жыцці сваім я бывае сутыкаюся з выбарам - парушыць закон ці любіць.
Выканаць абавязак, ці пайсці з дзецьмі пагуляцца. Канцэнтравацца на злым ці на добрым. Ці адмаўляцца ад добрага, з-за таго што разам з добрым - злое.

Бо з кожнай добрай справай, з кожнай справай любові ідзе разам зло і грэх. І я лічу, што мне не варта спыняць любоў, з-за таго што каля яе зло. Але трэба весці барацьбу са злом, каб у нашай любові яго было ўсё менш.

Вось мужык валяецца п'яны, падышлі да яго, паднялі, дапамаглі дайсці да дому. Ён заваліўся ў хату і пабіў жонку, наараў на дзяцей.
Ці сталі мы саўдзельнікамі злачынству?

"У любо́ві няма стра́ху, а даскана́лая любоў праганя́е страх, бо ў стра́ху ёсць пакара́нне; і хто баіцца, той недаскана́лы ў любо́ві." 1Ян 4:18 

Здаецца ўсё так сапраўды і ёсць, нам немагчыма любіць таго, каго мы баімся. Алеж любоў, будзе знішчаць страх. Тады што сказаць, пра страх Божы? Як па мне, ён таксама забівае любоў да Бога. За апошніх два гады, я добра прасунуўся каб знішчаць страх у адносінах з Богам. І сапраўды ў гэтых адносінах з'яўляецца больш любові, даверу, радасці. Памятаю, як сам глотку рваў, каб усе чыталі Евангелле стоячы ў касцюме тройке, выказваючы максімальную павагу Богу-Цару! Алеж любоў, давер, цеплыня ходзіць па дому ў сямейных трусах і не пужаецца непрыстойных гукаў. Вось яна святая-святынь, месца дзе жыве любоў.
А яшчэ любоў жыве ў заснежаным лесе.

Адказнасць за выбар. Кожны выбар мае свае рызыкі.
Улічваючы, што кожнае жыццё скончваецца смерцю, то рызыка смерці, заўсёды можа маячыць на гарызонце.
І тады дзеянні, могуць падпарадкавацца гэтай самай галоўнай рызыцэ - згубіць жыццё. Калі мной кіруе такая матывацыя, то гэты час можна назваць "Фізічнае выжыванне". 
Фізічнае выжыванне - накіроўвае ўсе рэсурсы да адной мэты Выжыць.
У гэты час не да "Жыцця". Жыццё, любоў, прыгажосць, жаданні - усё спыняецца. 
І вось чым дольш мы ў стане "Фізічнага Выжывання", тым менш у нас жыцця. Напэўна гэта апраўдана, падчас ваенных падзей, цяжкіх хвароб, галадамору, эпідэмій ці ўсяго тагож зверх крытычнага ў межах адной сям'і ці адной асобы. 
Алеж трэба ўсведамляць, што Выжывая (павялічваючы працягласць жыццё), мы забіраем якасць Жыцця. Ратуючы ад катастрафічнага, забіваем паціхаму. 
Вельмі падобна на выкарыстоўванне антыбіётыкаў. Зусім адмовіцца ад іх, значыць павялічыць рызыку смерці. Пічкаць імі пры любым чыху, значыць свядома паціху забіваць. 
Чалавек, які сутыкнуўся з рызыкай смерці дзіцёнка ў мінулым, будзе схіляцца да перастрахоўкі (забіваючы жыццё па-ціхаму).
Чалавека, у якога ўсё закончвалася добра, будзе схільнасць ісці на большыя рызыкі (жыцця будзе больш, але і рызыкі больш).
Тут у кожнага, свой шлях і свая адказнасць. Напэўна няма нейкага ўніверсальнага правіла.
Алеж хачу ўзгадаць слава Іісуса Хрыста:
"Бо хто хоча душу сваю ўратаваць, той загубіць яе;"

Бываюць у нашым жыцці, тыя сія дасягненні, значныя падзеі, неверагодныя рэчы.
Але як жа так перадаць падзею, каб іншыя людзі маглі яе зразумець?
Бо кожны з нас нарадзіўся ў сваіх абставінах, дакладна разумее што для яго і яго атачэння з'яўляецца ўніверсальнай валютай каштоўнасці.

Для чалавека, які потам і крывёю здабываў грошы і эканоміў на сабе, такой валютай могуць быць грошы за адзінку часу. І іх канвертар проста пералічыць усё ў выдаткі і прыбытак. Адыме адно ад другога, і скажа ваў!

Іншы чалавек, які імкнецца набраць больш фоловераў ды лайкаў, пастараецца канвертнуць нашу падзею ў колькасць падабаек. І ўжо гэтая лічба, дапаможа яму зразумець грандыёзнасць падзеі.

Будуць тыя, для каго больш важна: Ты чый? Наш ці чужы? Калі чужы, то ўсе твае дасягненні памножацца на -1. І чым лепш, тым горш.

А ёсць і іншыя, яны глядзяць, як гэта падзея датычыцца іх, якая ім з яе карысць? І ўсё што іх не датычыцца, памножыцца на нуль.

Спадзяюся, сустракаюцца і людзі, якія запытаюць: 
Скажы, а для цябе гэта, што значыць? Чаму табе гэта важна? Што ў гэтай падзеі з'яўляецца дыяментам для цябе і чаму? 
Толькі яны змогуць крануць прыгажосць чалавечай душы. Толькі яны сустрэнуцца з чалавекам, і хоць штосьці змогуць зразумець. 

Вось напісаў я і зразумеў, што і мне цяжка задаваць гэтае пытанне: 
А чаму гэта важна для цябе? ...  Ух, ёсць пра што падумаць.

P.S. Калі кажаш дарослым: «Я бачыў прыгожы дом з ружовай цэглы, у вокнах у яго герань, а на даху галубы», яны ніяк не могуць уявіць сабе гэты дом. Ім трэба сказаць: «Я бачыў дом за сто тысяч франкаў», і тады яны ўсклікаюць: «Якая прыгажосць!»
— Маленькі прынц (Антуан дэ Сэнт-Экзюперы)

"Помним, любим, скорбим."
Здаецца, што Любоў ніколі не праходзіць. 
Алеж у эпітафіі апошняй кропкай з'яўляецца смутак (скорбь). 
Як пісаў Андрусь Горват у «Радзіва Прудок», прынята ў нашым народзе "Сумаваць, пакутваць...".
Алеж мне гэта шчыра не падабаецца. Мне здаецца, што пішуць гэта проста так. Каб было так як у ўсіх. І ці што людзі скажуць. Бо гэтаж усё робіцца і не для памерлага, і не для сябе, а для іх вонкавых людзей - суседзей, родзічаў, знаёмых. Як шмат у нашым жыцці, у нашай краіне робіцца для вось гэтага вонкавага. А навошта? Каб быць прынятым? Ці каб не стаць у зрагаю тых, каго грамадства заўсёды асуджае ў сваіх плётках? Каб самому не стаць на тым месцы, пра каго будуць казаць, што ён не такі як мы. Бо і самі паказваем пальцам, і самі судзім, і самі дзелім учынкі людзей на правільныя і няправільныя. І тое што няправільна, тое асуджаецца. Тое становіцца кропкай позірку, позірку непрымальнага, кропкай супрацьстаўлення - мы не такія як яны (тыя няправільныя) і таму мы добрыя.
Даша падышла і сказала, што я ператвараюся ў прапагандыстку якая кідаецца на васількі.
Не буду такім.
Магу паспрабаваць сказаць у абарону мудрасці народнай эпітафіі. Для гэтага мне трэба дадаць у гэтую эпітафію тлумачэнняў там сям: "Помним (тебя), Любим (тебя), Скорбим (что в этом мире есть смерть)". 
Хацеў было дапісаць яшчэ : в этом мире есть смерть, и она разлучила нас.
Алеж не смерць сапраўды разлучае нас, мы самі разлучаем сябе адзін ад аднаго.
Погляд на грамадства, на супольнасць, на группу.  Карыстанне гэтымі групавымі ідэаламі, прынцыпамі і правіламі - аддаляе нас адзін ад аднаго, аддаляе нас ад саміх сябе. У кожным з нас, усё менш нашага, і ўсё больш супольнага. Гэта на маю думку аддаляе нас.

P.S. Зараз яшчэ пашукаў эпітафіі ў іншых краінах там больш пра вечнасць, памяць, разам у Хрысце.
А таксама пачытаў іншыя топ эпітафіі ў нашым рэгіёне, там усё пра боль, смутак, няшчасце. Можна сказаць, што гэтая першая яшчэ і самая нейтральная.

"Цукеркі, цукеркі, цукеркі! Дай нам цукерак!!! Цукеркі!"
Так звычайна Люба сустракае чырвоны фургон суседа. Раней дзядуля-сусед даваў ёй цукеркі па сваёй волі, а зараз гэта яго імя. Зараз ён навучыўся казаць "няма" і ўцякаць.

А сёння, нашыя польскія сябры згадзіліся патрымаць нашых дзяцей у сябе, пакуль я быў на бацькоўскім сабранні ў садку. Такія госці для дзяцей заўсёды праходзяць весела і радасна. Толькі скончваюцца цяжка. І ў гэты раз Люба не хацела ўхадзіць па мірнаму. Яна ва ўсю глотку крычыла: "падарункі! падарункі! падарункі!". Плакала і патрабавала. Палякі не ведаюць, што значыць слова "падарункі" і я імкнуўся хутчэй звярнуць Любу ў ахапку і ўцячы нават не абуўшыся. Хутка развіталіся, выбеглі на вуліцу. Амаль, амаль ... праносілася ў маіх думках. Алеж трэба было вярнуцца за нашым гаршком.

Пакуль я вяртаўся, Ксюша дапамагла Любе знайсці паразуменне, пераклаўшы ўсім, што Падарнукі гэта Прэзэнты. У паветры пачало арацца: "прэзэнты! прэзэнты!". Нашы сябры ўжо беглі за прэзэнтамі. Алеж я іх сваечасова спыніў.

Запіхаў Любу ў машыну. Перавеў дух. Закрыў дзверы і забраў ініцыятыву. Зараз ужо крычаў я.

Толькі праз хвілін 10, я прышоў у сябе. Праглынуў сорам. Пачаў шкадаваць дзяцей і разважаць над тым, што адбылося.

Сітуацыя аказался для мяне звыш складанай.
Словы "Люба ты не павінна так рабіць!" ужо не з'яўляюцца прадстаўнікамі абсалютнай ісціны.
Люба хоча прэзентаў. Люба кажа пра гэта адкрыта. Люба патрабуе гэта.
Я не хачу заставіць яе не хацець падарункаў.
Я не хачу заставіць яе маўчаць аб тым, што яна жадае.
Тады чаго я хачу?
Я хачу, каб яна лепш разумела іншых людзей і іх эмацыйны стан???

Алеж ці Любіны гэта праблемы, што да яе словаў ставяцца так сур'ёзна (прычым перш за ўсё я)?
Ці гэта Любіна праблема, што тата вырашыў, што яна павінна быць вельмі ўдзячнай і карэктнай дзяўчынкай, а калі не будзе такой то гэта вельмі і вельмі жудасна?
Ці можа гэта я вырашыў, што я адказны за дыскамфорт які яна прыносіць іншым людзям? 

Пішу зараз гэта, і кошкі скрабуць па сэрцу. Бо вельмі прывыклася быць чалавекам, які не турбуе іншых, не робіць ім клопатаў, чалавекам карысным і неканфліктным.

Няўжо жыццё, гэта проста быць добрым, неканфліктным, агібаючым вуглы, счытваць пажаданні іншых людзей? Больш падобна да шляху атрымання адабрэння. Такія людзі як я карысны для грамадства. Яны "малайцы". Іх заўсёды пахваляць. Яны добра падпітваюцца "славалюбствам" і пакутуюць ад ягож.

Алеж ёсць і іншыя людзі: Сакрат, К'еркегор і далей па спісу. Тыя, хто ўсім стаялі пасярод глоткі са сваёй праўдай і адсутнасцю карэктнасці. Якія арыентавалісь на шчырасць і сапраўднасць. Нават і перш за ўсё Хрыстос быў настолькі незручным, што многія жадалі Яго хуткай смерці.

Дарагая мая дачка. Спадзяюся, ты і далей будзеш казаць тое, што сапраўды жадаеш. І не звяртай ўвагі, што ў гэтыя моманты так няёмка твайму "хвораму" тату.

Калі вырываць ці таптаць пустазелле ў сэрцы дзіця, то вытапчацца і пшаніца шчырасці і сапраўднасці. Мяркую, што трэба засяродзіцца на ўзрастанні добрай пшаніцы любячага і шчырага сэрца маёй дачкі. А пустазелле прыбярэцца, калі прыйдзе час. Хаця напэўна ўсё ў міл’ёны разоў складаней і не падападае пад такія простыя гіпотэзы.

Хаціце замалёвак пранізаных любоўю і прыняццем? - Лавіце!

Мець права быць сабой, комплексным, розным, не заўсёды простым і радасным.
Праз гэта мы вучымся больш любіць, больш прымаць.

P.S. Даша кажа, што я зноў пачаў пісаць мол які я маладзец. Бярыце ў разлік.

Бездарожжа. Ручнік. Скрып драўлянага памоста. Ключ у іржавым замке. Жудасны грукат ланцугамі. Вёсла вызвалены. Мяне папярэдзілі, што калі мясцовыя будуць выклікаць міліцыю, сказаць што ўсё добра, што ёсць дамоўленасць. Алеж мне здаецца, што мы з Дашай крадзем лодку пасярод ночы. Вось мы цалкам разматалі ланцугі. Пакуль залазілі, адчулі, што няма ніякіх гарантый таго, што лодка не перавернецца. Ліхтарык з тэлефона штосьці свеціць канешне, алеж больш б'е ў вочы. Вырашылі далёка не адплываць. І так мурашкі па скуры. Грукат вёслаў па вадзе. Нейкія булькі. Час ад часу выпрыгвае рыба. А ў бліжэйшых лясах брэшуць сабакі. Па плану, павінна было быць рамантычна. Зоркі на небе без засветкі. Зоркі прыгожыя. Яшчэ свечку знайшлі, запалілі. Другая не паддалася. Тэрсам з гарбатай. Маленькія кубачкі. Смачныя цукеркі. Алеж праз усё гэта, наша неабароненасць. Нашы страхі адкрытыя адзін перад другім, вось дзе прыгажосць. Мы сядзелі і дзялілся пра тое, як і што нам старшна. Гэта супакойвала. Час ад часу, я так пагружаўся ў размову. Што фон, на якім я бачыў Дашу (паверхня возера, цень ад чорнага лесу, чорны лес, нейкія там сям ліхтарыкі, зоркі) быў падобен да застаўкі ў Зуме ці Гугл міце. Такі, нейкі не рэальны фон. Яшчэ той задачкай было знайсці прыстань. Бо нас паспела аднесці незаўважлівай плынью. Камышы труць аб вёслы. Лодка трэцца аб лодкі. Усе гэтыя гукі, як чалавечы шэпт. Мы так і падумалі адразу, што нейкія людзі паблізу. Алеж гэта толькі начныя гукі. Вось такая маленькая вандроўка да таймніц нашай душы.

Я вельмі шмат чаго баюся. Алеж я бы хацеў пражыць жыццё насуперак страху, з глыбінёй, сэнсам і сапраўдным каханнем. Сапраўднае каханне перамагае страх.

Дзякуй мая любімая, што згадзілася на такую аванцюру.

"Та, дзеля якой ішоў на крыж, нясе мяне на сваіх руках."

Дзякуй любімая.
Вырашальна ў маім жыцці была сустрэча з табой. Тая частка чароўнай казкі, якая звычайна пачынаецца з канца і ніколі не агучваецца, дакранулася мяне. Я жыву ў ёй. У казцы з табой. Дзе кожны непрадказальны. Дзе выклікі перамяжоўваюцца з узнагародамі, адзінота з еднасцю, радасць з сумам, напружанасць з расслабленнасцю. Адчуваецца вялікая патрэба ў табе, і як мне здаецца ў цябе ва мне таксама.

Да будзем танчыць, танец нашага жыцця, і смерць не разлучыць нас.

Чаму я сёння не хачу пісаць? Застаўляю сябе. Нават няёмка. Што здарылася? 
Хочацца чагосьці вельмі важнага і глубокага, магчыма новага і ўражваючага. 
Хочацца штосьці адчуць? Хочацца адчуць, што дакрануўся да благадаці. Ці хутчэй, што благадаць дакранулася да цябе. Хочацца адчуць благадаць.
Алеж не вызавеш яе, не загоніш, недапамогуць у гэтай справе не практыкі, не методыкі, не маніпуляцыі. Усе гэтыя методыкі могуць толькі рыхтаваць глебу для прыхода Благадаці, для прыхода Духа. І напрамую яны не могуць узрасціць у чалавеке любоў, радасць, мір і далей па спісу, усё то, што з'яўляецца пладамі Духа. Гэтыя высокія матэрыі не могуць стаць пладамі Закону, разліку, логікі, правільнасці, рэфлексаў і іншага і іншага. .... 
А Дух ён як Вецер. 
"Вецер вее, дзе хоча, і голас яго чуеш, а не ведаеш, адкуль прыхо́дзіць і куды адыхо́дзіць; так і з кожным наро́джаным ад Духа."  Яна 3:8

Прымаць любы свой стан, даваць любому сабе месца быць, прыслухоўвацца да самога сябе. Не баяцца пачаць разгавор з самім сабой. Задаваць пытанне і адказваць на іх, хоць гэты шлях і не прадвяшчае нічога. Такі крок у бездань. Крок з верай і надзеяй.

У маім жыцці, гэтыя крокі апраўдываюцца. Менавіты крокі, калі не ведаеш, што цябе чакае. 
А вось тыя крокі, якія ідуць за морквай прывязанай да патыліцы. Яны па несканчальнаму колу. Сліна цячэ, жыццё ідзе, і ты заўсёды што вось вось і ўсё ў тваіх руках. І ты ідзеш па колу, за "скарбам" які бяжыць ад цябе на адлегласці выцягнутай рукі. І так, без канца і краю.

Давайце крочыць сябры, у глыбіні саміх сябе, у глыбіні сапраўднасці, у глыбіні таямніц.

Крэсла гайдалка. Вуліца. Хмаркі. Навес. 
Ксенія выбягае зза вугла. Сумны крок. Вочы да долу. 
- Ксюша, што здарылася?
- Я выпадкова пабіла Любу скакалкай. Яна сама падлезла...
Ідзі сюда мая добрая. Садзіся да мяне на калені.
Не сумуй, рознае бывае.
Ксенія ляжыць у мяне на руках. 

- - - 
Мне здаецца, што я крыху разумею яе. Яе думкі па колу, якія бывае вылазяць то тут то там. Якая я дрэнная, чаму я такая дрэнная, а Люба такая добрая, а я злая... 
Як ёй цяжка ад гэтых думак, як гэтыя думкі захопліваюць яе. Бываюць такія ўчынкі, пасля якіх гэты ком скатваецца на яе лавінай. Яна справядліва адчувае сябе ахвярай (алеж не ахвярай нашага асуджэння), а ахвярай сваіх уласных думак. Ёй дрэнна, сумна, самазнішчальна. Гэта развіваецца так хутка, да і я са свайго боку магу падкінуць паленцаў у яе вогнішча. 

Звонкі сітуацыя выглядае так:
Люба лезла, Ксюша не стрымалася і ўдарыла Любу. Люба плача, ёй больна і патрэбна суцяшэнне. А Ксюша пераключаецца на сваю трагедыю, і ўжо забывае пра Любу. Ці яшчэ больш злуецца на Любу, бо праз яе яна зноў сустрэлася з сабой невыноснай. 
А я ж кажу/крычу: Паглядзі што ты зрабіла! Ідзі пашкадуй Любу! 

- - - 
І вось ляжыць яна ў мяне на руках, і я суцяшаю яе.
Ты добрая дачушка. Не сумуй. Усе мы робім бывае тыя ці іншыя нядобрыя ўчынкі. Так бывае. Ты добрая. Ты не тоеж самае, што твае ўчынкі. Табе не трэба адпавядаць усім нашым жаданням. Ты можаш быць сабой, і мы будзем любіць цябе не ў залежнасці ад таго, ці робіш ты як мы хацім, ці не. Слухай свае сэрца Ксюша, там ты пачуеш адказы.

Гэтыя словы, па адказы якія можна пачуць у Сэрцы захапілі яе. 
На працягу дня, яна тройчы падыходзіла да мяне і запытвала шэптам:
Як можна пачуць адказы ў сваім сэрцы? Папа, навучы мяне.

Я адкладаў гэтую размову колькі мог. На трэці яе запыта вызначыўся з часам.
- Сёння, пасля вячэрняга чытання, мы паразмаўляем пра гэта перад сном.

Зразумела, увесь дзень я думаў, пра штож размаўляць з Ксюшай перад сном.
Няма ў мяне ніякай методыкі, якая б навучыла хоць бы і мяне чуць адказы у сваім Сэрцы.

Прыйшоў час размовы.

Ведаеш Ксюша, лепш за ўсё ў Сэрца спачатку дазнацца пра пытанні. Пра тыя пытанні на якія табе важна мець адказы. Пытанні, якія ўзрушваюць цябе. Напрыклад: Хто ты? Якая ты? Што табе важна? Чаму ты хочаш таго ці іншага? Чаму ты чагосьці бывае не хочаш? ....

- Папа, а я магу дазнацца, чаму мне бывае прыходзяць думкі, што вы мяне не любіце?
- Гэта Ксюша, таму што твой тата думаў раней, што ён вельмі разумны. Усе глупыя людзі так думаюць. І вось твой тата (я), лічыў, што калі Ксюша, робіць штосьці няправільнае, то яе трэба ставіць у куток. Каб яна разумела, што правільна, а што няправільна. Вось дачушка я цябе проста заганяў па гэтых кутах. Замест таго каб прыняць цябе, абняць цябе калі ты і памылялася. Я адсылаў цябе ад сябе. І ты ішла ў кут. Я думаў, што раблю гэта з любоўю. Для цябе. Алеж прабач мяне дарагая Ксюша, я был вельмі глупым. Я люблю цябе Ксюша.
- Папа, я зусім не памятаю ўсяго таго, пра што ты распавядаеш.
- Так Ксюша, ты не памятаеш гэта, алеж да цябе прыходзяць думкі. Што я не люблю цябе, калі ты робіш штосьці дрэннае, таму што раней былі такія падзеі. Прабач мяне Ксюша, я не хацеў зрабіць табе дрэнна. Алеж я быў вельмі глупы. Я не хацеў любіць, я хацеў выхоўваць. Я люблю цябе.
- Добра папа.
- Ксюша, табе стала лягчэй пасля нашай размовы?
- Так папа, дзякуй. Я люблю цябе. Я ведаю, што ты любіш мяне. Алеж чаму ты быў такім глупым? 
- Я не слухаў сваё сэрца Ксюша. Я нічога не разумеў.
- Ну добра папа. 
- Ксюша, я магу напісаць пра нашу з табой размову? А заўтра прачытаю табе, што атрымалася.
- Так, я згодна.
- Добрай ночы, любімая Ксюша.
- Добрай ночы, папа.

Выходжу да любімай апушкі леса. Сонейка асвятляе наваколле, вока радуецца, сэрца наліваецца любоўю, усё ахутана даверам і бяспекай. Лес жыве. Гэты клачок лесу можна лёгка ахапіць позіркам з верталёту ці гугл мэпса. Алеж хто зможа спазнаць яго глыбіню? Усё то, што адбываецца на гэтым клачку? Лес неабсяжны менавіты ў сваю істотную глыбіню. Можна бясконца вывучаць яго, ён заўсёды будзе розным. ...

Сонца схавалася за цёмнымі хмарамі, вецер завывае, лес апынуўся у цемры. Мяне ахапіў жах. Я не адчуваю сябе бяспечна. Хоць у маіх руках ліхтарык, а ў тым ліхтарыку гарыць маленькі агенчык. Алеж што гэты агенчык для такога лесу, каб асвятліць яго? Я не ведаю, што рабіць. Успамін пра тое як лес выглядае ў святле, натхняе мяне. Зараз я не пазнаю сцежкі, дрэвы. Куды не глянь мне страшна. Я баюся лесу, я хачу асвятліць яго. Хачу праз што б то нібыло зрабіць яго светлым. Лес маўчыць, я не магу дазнацца чаму ён у цьме, чаму яму так цяжка, калі гэта ўвогуле скончыцца і ці скончыцца?

Мой язык гэта язык агенчыку ў ліхтары. Ён хоча вырвацца на волю і асвятліць увесь лес. Галінка за галінкаю, дрэва за дрэвам. Мой агенчык хоча выратаваць ад цьмы ўвесь лес. І так ужо не раз было. Ён вырываўся, і лес палыхаў у вогнішчы. Лес гарэў да тла. Святло ішло, алеж гэта не быў сапраўдны свет. Гэта быў свет знішчальны.

У гэты раз, я зайшоў у цёмны неспакойны лес. Пакінуў агенчык у ліхтарыку. Агенчык маўчаў і слухаў лес. Тое маленькае святло агенчыку ў ліхтарыку кропачкай сагравала лес. Лес ведаў, што я з ліхтарыкам чакаю святла. Мы з лесам ведалі, што трэба проста пачакаць. Зразумець і прыняць цьму. Даць ёй права існаваць у лесе. Не бароцца з цьмой так яра, не загубіць тое што любіш. Лес жа таксама баяўся агенчыка. Ён ведаў, што агенчык можа ўсё спаліць.

Мы доўга маўчалі. Мы пранікліся даверам адзін да аднаго. Мы дазволілі цемры быць. Лесу стала лепш. Лес пачаў казаць, а я толькі ціхенька слухаў. З кожным словам якое вымаўляў лес, хмары разыходзіліся ў бакі, а сонейка асвятляла галінку за галінкай, дрэва за дрэвам.

Зараз калі ў лесе будзе цемра, я буду знаходзіць у сабе моцы ісці і чакаць, ісці і слухаць. Я не хачу загубіць любоў, я хачу дачакацца святла.

Цудоўны і глыбокі фільм пра пражыванне Віны навязанай з дзяцінства.
Пра тое як каханне, сяброўства, эмпатыя вырываюць чалавека з парочнага кола самабічавання. Адкрываецца магчымасць жыць.
Вось здаецца японцы знялі, алеж як яно можа быць падобна да сітуацый, якія пражываюць людзі нашай бацькаўшчыны.
Лічу, што гэты фільм можа быць тэрапеўтычным для людзей, якія пражываюць штосьці падобнае.

І раю цудоўнага прагляду.

На сайце кінакіпа_сайт зараз шмат беларускамоўных фільмаў.

Кожны чалавек недасканалы, гэта можна сказаць крытэр чалавечнасці, нармальнасць чалавечнасці. Гэта тое, што дае нам магчымасць камунікаваць, любіць, шкадаваць, разумець, прымаць і быць прынятым. Праз усю гэтую недасканаласць пранізваюцца самые лепшыя з'явы на свеце.  Не дасканалы чалавек: памыляецца, крыўдзіць, прамахваецца, ламае, робіць шкоду, не церпіць, крычыць, не ўмее любіць, не разумее...

Усё гэта вельмі па чалавечаму, у гэтым няма катастрофы, кажнае не паразуменне - пакрываецца паразуменнем, кожная памылка - годным учынкам.

Я доўга пакутваў ад адной простай думкі:
"Я маю права быць, толькі, калі я дасканалы."

Гэтая думка, выціскала мяне з рэальнасці. Бо ў рэальнасці я не дасканалы. А вось ва ўласна прыдуманым (бяспечным) свеце, усе працэссы замыкаюцца на адным - я маладзец, я супер стар. Тошна, тошна жыць з такім сраным праведнікам. Увесь свет, людзі вакол, справы якія робіш выконваюць для мяне толькі адну функцыю: гэта сітуацыі ў якіх я павінен быць МАЛАЙЦОМ і гэта людзі якія павінны гэта зацвердзіць. Кола замкнулася.

"Яху!!! Я прыдумаў геніяльную ідэю, зараз мы сябры ўсе напружымся, папрацуем безкаштоўна, а сям'я мая пакуль на сухарях трохі пабудзе. Алеж потым мы падымем мільёны! - Я маладзец, я супер стар!
Праз 3 месяца.
Сябры, я бачу ўсе недасканаласці гэтай ідэі, трэба завязваць. Я змог праглядзець у сутнасць рэчаў, і змог пераступіць праз сябе мінулага. Разыходзімся, сварачваемся. Папрацавалі бескаштоўна і хопіць! - Я маладзец, я супер-стар."

"Дарагая і любімая, табе цяжка? Табе дрэнна? Ты не ведаеш, што з табой адбываецца? - Да ладна, зараз я ўсё разрулю. Я ж маладзец, я супер стар. А ты жонка лепшага ў свеце мужа! Я вось табе, што скажу. У нас лепшая сям'я ў свеце, ты самая любімая жонка. Мы самыя шчаслівыя людзі на свеце. Што ж табе так тошна? Што ж табе так цяжка? Проста, штосьці ў табе зламалася, бо аб'ектыўна паглядзі ўсё проста супер пупер. Алеж я табе дапамагау ўсё парэмантаваць унутры цябе, і ўбачыць як жа сапраўды ўсё добра і цудоўна."

"Любімая, у цябе страхі? - Да не бойся ты, усё добра. Бо я маладзец, я супер стар."

"Любімая, ты лічыш я мала зарабляю? - Ну ты што, паглядзі на бамжэй. Паглядзі на жанчын якія ў адзіноце, без мужа. А ты, ну проста каралева. Я забяспечваю сям'ю і ты можаш не працаваць. Я маладзец, я супер стар! Ты напэўна забыла, што са мной ты будзеш шчасліва і ў намёце пасярод поля."

"Дзеткі, зрабілі дрэнна, ідзіце пастойце ў куце. Гэта мая аўтарская методыка выхавання. Я яе геніяльна прыдумаў. Я маладзец я супер стар."

"А кампанія наша, гэта кампанія сяброў. Грошы мы і не збіраліся зарабляць, як усе астатнія ідыёты. Толькі я, толькі я магу даць вам усё гэта. Я маладзец, я супер стар."

"О, я тут страшна накасячыў. Алеж глядзі, як бесстрашна я прызнаю свае памылкі. Я маладзец."

"Я самы грэшны на зямлі, я не маладзец, я не супер стар. Классна гучыць. Як крытычна я да сябе адношуся. Які цвярозы погляд на жыццё. Я маладзец, я супер стар!"

"Хаціце мне штосьці параіць? Канешне, я ўжо гатовы выслухаць вас, і распавесці як я ўсё гэта пралічыў і зрабіў. Я ж не ідыёт нейкі, я ўсё на свеце разумею і бачу. І таксама я бачу, што нічога не бачу, і ўсё што там яшчэ патрэбна бачыць і ведаць. Я ж маладзец... "

Амаль званітавала пакуль пісаў. Абдымаю вас, дарагая мая Даша, дзеці, бацькі, брат, сябры і калегі па працы і праектам. Вы былі ахвярамі, страха недасканаласці, зза якога я паўцягіваў вас ва ўсе гэтыя тэатральныя падзеі свайго жыцця. Дзякуй, што былі разам. Дзякуй, што верылі і любілі мяне. Дзякуй, што і зараз любіце мяне.

Мой страх быць не дасканалым, душыў мяне. А я, праз маю тошную праведнасць душыў вас з розных бакоў. Сваёй непадступнасцю, апраўданнем і не дапушчэннем таго, што вам са мной можа быць цяжка.

Зараз мой выбар - быць Чалавекам, чалавекам па добраму не дасканалым, якому і не трэба той дасканаласці, хутчэй трэба любві і сапраўднай скіраванасці на іншых людзей.

Зараз, я не маладзец, я чалавек. Я люблю сябе.

Наколькі моцна вас раздражняе няшчасны чалавек? Чаму гэта так больна і невыносна? Чаму хочацца ўсё выправіць як мага хутчэй? Заставіць яго быць радасным, прызнаць прыгажосць света,  падзякаваць свайму лёсу і быць удзячным Богу.

Напэўна мы баімся, што ў гэтым чалавеке адлюстроўваецца праўда. Адлюстроўваецца адзінота, непазбежнасць смерці, і глабальная бессэнсоўнасць. Мы самі ўсемі рукамі пазбягаем такіх станаў, заядаем гэтыя станы фастфудамі ўсіх масцей: мэтамі, планамі, ежай, фільмамі, пачуццямі, бойкамі і навінамі. Мы баімся заглянуць у гэтую бездну важных пытанняў, на якія ў нас няма адказаў. А самі пытанні прыціскаюць і размазваюць нас. Бо праз прызму гэтых пытанняў, усё нашае жыццё перагортваецца, мы бачым ізнанку саміх сябе. Мы голыя і неабароненыя перад гэтым жыццём. А ўсе ілюзіі якія мы будавалі, каб адчуваць сябе ўладальнікамі жыцця, проста туман.

Здарылася і ўва мне перамена. Раней я згараў, калі чалавек у маёй прысутнасці сумаваў ці быў не шчаслівым. Мяне гэта разрывала.

А зараз гэта шанец, зараз гэта момант калі чалавек находзіцца на мяжы адной з праўд, чалавек які прагне праўды, і адмаўляецца ад фастфуда які яму прапануецца з усіх бакоў. Не будзем заядаць, не будзем пазбягаць гэтых станаў.

Гэта страшна, алеж праз гэта можна лепш дазнацца самога сябе.
Можна знайсці сваё сапраўднае жаданне, ад якога мы так далёка стаім.

Любіце сябе, калі вам так цяжка. Любіце іншых, калі ім так цяжка.

Узгадваў сёння, як раней Даша звярталася да мяне з рознымі сваімі думкамі і пачуццямі, у надзеі, што я змагу яе зразумець. У такія моманты я прям сіяў ад гонару, бо я ўжо даўно ўсё "разумеў". Карыстаючыся магчымасцю, я выкладаў  ёй усё сваё разуменне, з прыкладамі і парадамі... Алеж, алеж гэта была не тое. Маё "разуменне", было перашкодай сапраўднаму разуменню. А сапраўднае разуменне, нараджаецца, узрастае, квітнее праз шчырае неразуменне.

Бо немагчыма ўмясціць жывога чалавека, у рамачку сваіх поглядаў і шаблонаў, хаця вельмі б хацелася.

Гэта я да чаго. Асабліва зараз, размаўляючы пра сур'ёзныя і глыбокія рэчы, так хочацца глубока разумець вас і глыбокага разумення (ці хаця б шчырага неразумення) з вашага боку.

Гэтыя думкі і цудоўны верш я пазычыў сёння, у святара і псіхатэрапеўта Уладзіміра Шкоды (https://vk.com/vladimirshkoda).

Прыняцце, разуменне і любоў. Вось тры сталбы на якім зараз трымаецца мой асабісты сусвет.

Кожны дзень, я стараюся думаць пра то наколькі прымаў, разумеў і любіў іншых сёння. І знаходзяцца гэтыя рэчы, і радуюць мяне, і даюць мне надзею. 

Бывае, што неатрымліваецца: не прымеш, не зразумееш, не палюбіш. Крыўдна канешне, алеж трымаюся за тое, што Бог прымае, разумее і любіць мяне такім недасканалым, такім чалавечным, такім жывым. Цёпла ад гэтага.

Вось і замкнулася кола. І добра звонку і ўнутры.

А якія ў вас KPI эффектыўнасці?